Do najciekawszych i najcenniejszych zabytków architektury w okolicach Olecka należą kościoły w Szarejkach, Cichym, Wieliczkach.
Trasa: Olecko - Szarejki - Sokółki - Cichy - Olecko - Wieliczki
Olecko
Kościół parafialny rzymsko-katolicki p.w. Podwyższenia Krzyża Świętego przy ulicy Zamkowej. Kościół zbudowano w latach 1859-1861. W 1862 roku kościół konsekrował ks. bp Antoni Frenzl. Budynek parafialny zbudowano w 1893 roku. Strzelisty dach wieży dobudowano w 1907 roku. We wnętrzu znajduje się ołtarz neogotycki, jednokondygnacyjny, drewniany z w 1903 roku. Nastawa trójosiowa; na osi centralnej tabernakulum, nad nim edikula z malowanym przedstawieniem Chrystusa i aniołów adorujących monstrancję; zwieńczenie stanowi rzeźbione przedstawienie Ukrzyżowania z Matką Boską i św. Janem. No osiach bocznych rzeźbione sceny Bożego Narodzenia i Zmartwychwstania. Obok kościoła znajduje się kaplica a w niej drewniany krzyż. Od kilku lat to miejsce kultu - Sanktuarium Krzyża Świętego. Od września 1981 r. do marca 1982 r. kilka lat temu z krzyża sączyły się „krople krwi”.
Szarejki
Wieś założona w 1566r. Parafia powstała w 1581 roku. Kościół w Szarejkach zbudowany został w stylu gotyckim, pochodzi z XVI w., przebudowany był prawdopodobnie w końcu XIX w. Warto zobaczyć jak wygląda w nim późnobarokowy ołtarz (1720) rzeźbiony przez Pfeffera z Królewca. W ołtarzu znajduje się rzadki i specyficzny krzyż, tzw. drzewo życia: belka poprzeczna łamana, przypominająca gałąź, w środku znajduje się jeszcze zielona gałąź symbolizująca zmartwychwstanie.
Ostatnio zrekonstruowano organy oraz główny ołtarz pokryto złoceniami ( jest to obecnie jedna z pięciu parafii w diecezji posiadających taki ołtarz).
Warto również obejrzeć anioła, który trzyma w dłoniach małą chrzcielnicę a w niej olej święty i woda święcona. W czasie udzielania chrztu anioł jest opuszczony.
Cichy
Wieś otrzymała przywilej lokacyjny w 1554 roku. Kościół w Cichym istnieje już od XVI wieku ( 1566), został jednak przebudowany w pierwszej połowie XVIII stulecia. Jednocześnie z utworzeniem parafii powstała w niej szkoła. Uczył w niej w XVIII w. M.in. Michał Grodzki, poeta mazurski, autor głośnego utworu pt. ”Mór w Prusiech 1709 roku”. We wnętrzu zabytkowego kościoła znajdują się płyty nagrobne rodziny Giżyckich z XVII w.
Wieliczki
Zupełnie wyjątkowy jest modrzewiowy kościółek w Wieliczkach, zbudowany w drugiej połowie XVII wieku w stylu barokowym. Znajduje się tu zabytkowy ołtarz wiszący z 1654 roku, neobarokowy ołtarz główny z 1876 roku.