Jad żmij zygzakowatych jest mieszaniną kilku toksyn o różnorakim działaniu - uszkadzającym układ nerwowy, powodujący martwicę tkanek, zmniejszenie krzepliwości krwi, zmiany rytmu pracy serca. Po ukąszeniu na skórze poszkodowanego pozostają dwie charakterystyczne ranki. Ukąszenie jest szczególnie niebezpieczne dla dzieci oraz osób starszych. W razie ukąszenia należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza.
GDZIE SPOTKAMY ŻMIJĘ
Żmija zygzakowata jest jedynym wężem jadowitym występującym w Polsce. Można ją spotkać w całym kraju, a szczególną ostrożność należy zachować wędrując po nasłonecznionych leśnych polanach i przecinkach, gdzie żmije lubią się wygrzewać. Żmije można spotkać na odsłoniętych pagórkach, na łąkach, na składach drewna. Jej ulubione kryjówki to także nory, rumowiska skalne, przestrzenie między korzeniami drzew, stosy kamieni
PO CZYM JĄ POZNAĆ
Żmiję rozpoznamy po charakterystycznym wyglądzie. Jej długość wynosi około 60 cm, czasem zdarzają się dłuższe, nawet do 80 cm. Jej ubarwienie jest zmienne. W Polsce najczęściej spotykamy osobniki z szarym lub brązowym grzbietem, z wyraźnie zaznaczoną zygzakowatą czarną wstęgą ciągnącą się od karku do końca ogona. Czasem można się natknąć także na osobniki zupełnie czarne. Oko żmii ma pionową źrenicę i to właśnie odróżnia tego gada od wszystkich innych węży.
JAK SIĘ CHRONIĆ PRZED UKĄSZENIEM
Żmije nigdy nie atakują aktywnie człowieka i mogą być niebezpieczne tylko w przypadku bezpośredniego zetknięcia – w obronie własnej. Z reguły zwierzę to ucieka przed ludźmi, choć czasem, po chłodnej nocy może być odrętwiałe i nie reagować ucieczką. Kiedy żmiję zaskoczymy, może być niezadowolona i zacząć syczeć – niech to będzie dla nas poważnym ostrzeżeniem. Jeśli żmija poczuje się zagrożona, będzie przez człowieka atakowana, osaczana – może ugryźć. Podobnie się zachowa, jeśli niechcący ją nadepniemy, lub na niej usiądziemy.
Znając jej zwyczaje możemy znacząco ograniczyć ryzyko ukąszenia stosując pewne zasady bezpieczeństwa:
JAK UDZIELIĆ PIERWSZEJ POMOCY W PRZYPADKU UKONSZENIA PRZEZ ŻMIJE?
Należy uspokoić poszkodowanego i poprosić, by jak najmniej się poruszał. Ruch przyśpiesza bowiem rozprzestrzenianie się substancji toksycznej w organizmie. Jeśli ukąszona została ręka lub noga, należy ją unieruchomić. Z ręki trzeba natychmiast zdjąć zegarek i biżuterię. Ranę zabezpiecz jałowym opatrunkiem.
Rannego ułóż w takiej pozycji, by ukąszone miejsce znajdowało się niżej niż serce.
Nie wysysaj rany ani nie rozcinać jej nożem. Może to spowodować powstanie nowych uszkodzeń i sprawić dodatkowy ból poszkodowanemu. Nie wolno też stosować lodu ani opasek uciskowych.
Jeśli osoba ukąszona traci świadomość, trzeba uważnie ją obserwować i sprawdzać, czy ma zachowane krążenie i czy oddycha. Nieprzytomną należy ułożyć w pozycji bezpiecznej na boku. Jeżeli zajdzie potrzeba, trzeba rozpocząć sztuczne oddychanie i masaż serca.
Po dotarciu do placówki medycznej należy poinformować personel, że doszło do ukąszenia przez żmiję - surowica przeciw jadowi musi być podana jak najszybciej
Zestawienie posiadanych przez szpitalne oddziały ratunkowe w województwie warmińsko - mazurskim ampułek zawierających antytoksyny jadu żmii
Lp. |
Szpitalny Oddział Ratunkowy |
Ilość ampułek antytoksyny jadu żmii |
Telefon |
1. |
Szpital Powiatowy im. Jana Pawła II w Bartoszycach |
2 |
89 764 30 17 |
2. |
Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Działdowie |
3 |
23 697 22 11 |
3. |
Wojewódzki Szpital Zespolony w Elblągu |
2 |
55 231 4111 |
4. |
Powiatowy Szpital im. Władysława Biegańskiego w Iławie |
2 |
89 644 96 01 |
5. |
Szpital Powiatowy im. A. Kajki w Mrągowie |
1 |
89 741 21 27 |
6. |
Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej Szpital Powiatowy w Piszu |
6 |
87 425 45 00 |
7. |
Wojewódzki Szpital Dziecięcy w Olsztynie |
2 |
89 539 33 05 |
8. |
Wojewódzki Szpital Specjalistyczny w Olsztynie |
4 |
89 538 65 32 |
9. |
Szpital MSW z Warmińsko-Mazurskim Centrum Onkologii w Olsztynie |
1 |
89 539 84 28 |
10. |
108 Szpital Wojskowy z Przychodnią SP ZOZ w Ełku |
1 |
89 621 99 89 |
11. |
Szpital Giżycki Sp.z.o.o |
1 |
87 429 66 66 |